کد مطلب:85 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:329
احکام نذر و عهد
(مـسـالـه 2649) نـذر آن است كه انسان بر خود واجب كند كه كار خیری را برای خدابجا آورد, یا كاری را كه نكردن آن بهتر است برای خدا ترك نماید.
(مساله 2650) در نذر باید صیغه خوانده شود, و لازم نیست آن را به عربی بخواند.
پس اگر بگوید: از بـرای خـدا بـر من , یا بر عهده من یا بر ذمه من است كه اگرمریض من خوب شود, ده تومان به فقیر بدهم , نذر او صحیح است .
(مـساله 2651) نذر كننده باید مكلف وعاقل باشد, و به اختیار خود نذر كند,بنابراین نذر كسی كه او را مجبور كرده اند, یا بواسطه عصبانی شدن بی اختیار نذركرده , صحیح نیست .
(مساله 2652) آدم سفیهی كه مال خود را در كارهای بیهوده مصرف می كند, اگرنذر كند مالش را به مصرفی برساند, صحیح نیست .
(مـسـاله 2653) نذر زن در موردی كه منافی با حق شوهر باشد بدون اذن او منعقدنمی شود بلكه بـنـابر احتیاط در امور مالی غیر از حج و زكات و احسان به پدر و مادرو صله رحم نیز با اذن شوهر نذر نماید.
(مـسـالـه 2654) اگـر زن با اجازه شوهر نذر كند, شوهرش نمی تواند نذر او را بهم بزند, یا او را از عمل كردن به نذر جلوگیری نماید.
(مساله 2655) اگر فرزند با اجازه پدر نذر كند, باید به آن نذر عمل نماید, بلكه اگربدون اجازه او هـم نـذر كند, عمل كردن به آن نذر واجب است .
ولی اگر پدر از كاری منع كرده باشد, و یا بعد از نذر از آن كار منع كند, آن نذر صحیح نیست .
(مـساله 2656) انسان كاری را می تواند نذر كند كه انجام آن برایش ممكن باشدبنابراین كسی كه نمی تواند پیاده كربلا برود, اگر نذر كند كه پیاده برود, نذر او صحیح نیست .
(مساله 2657) اگر نذر كند كه كار حرام یا مكروهی را انجام دهد, یا كار واجب یامستحبی را ترك كند, نذر او صحیح نیست .
(مـسـالـه 2658) اگر نذر كند كه كار مباحی را انجام دهد یا ترك نماید, چنانچه بجاآوردن آن و تركش از هر جهت مساوی باشد, نذر او صحیح نیست .
و اگر انجام آن ازجهتی بهتر باشد, و انسان بـه قـصـد همان جهت نذر كند, مثلا نذر كند غذایی رابخورد كه برای عبادت قوت بگیرد, نذر او صـحـیح است .
و نیز اگر ترك آن از جهتی بهتر باشد, و انسان برای همان جهت نذر كند كه آن را تـرك نـمـایـد, مـثـلا برای این كه دود مضر است نذر كند كه آن را استعمال نكند, نذر او صحیح می باشد.
(مساله 2659) اگر نذر كند نماز واجب خود را در جایی بخواند كه بخودی خودثواب نماز در آنجا زیاد نیست , مثلا نذر كند نماز را در اطاق بخواند, چنانچه نمازخواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلا بواسطه این كه در مكان خلوت , انسان حضور قلب پیدا می كند, نذر صحیح است .
(مساله 2660) اگر نذر كند عملی را انجام دهد, باید همانطور كه نذر كرده بجاآورد, پس اگر نذر كند كه روز اول ماه صدقه بدهد یا روزه بگیرد, چنانچه قبل از آن روز یا بعد از آن بجا آورد كفایت نمی كند.
و نیز اگر نذر كند كه وقتی مریض او خوب شد صدقه بدهد, چنانچه پیش از آن كه خوب شود صدقه را بدهد, كافی نیست .
(مساله 2661) اگر نذر كند روزه بگیرد ولی وقت و مقدار آن را معین نكند, چنانچه یك روز روزه بگیرد كافی است .
و اگر نذر كند نماز بخواند و مقدار و خصوصیات آن را معین نكند, اگر یك نماز دو ركـعـتی بخواند كفایت می كند.
و اگر نذر كند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معین نكند, اگـر چـیزی بدهد كه بگویند صدقه داده , به نذر عمل كرده است .
و اگر نذر كند كاری برای خدا بـجا آورد, در صورتی كه یك نمازبخواند یا یك روز روزه بگیرد, یا چیزی صدقه بدهد, نذر خود را انجام داده است .
(مـسـاله 2662) اگر نذر كند روز معینی را روزه بگیرد: باید همان روز را روزه بگیرد و اگرعمدا روزه نـگـیـرد بـاید گذشته از قضای آنروز كفاره هم بدهد و احوط در كفاره نذر درمساله 1681 گـفـتـه شـد ولـی در آن روز اخـتیارا می تواند مسافرت كند یا اگر مسافر است قصد اقامه نماید اگرچه موافق با احتیاط ترك سفر یا قصد اقامه است .
(مساله 2663) اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نكند, باید به مقداری كه در مساله پیش گفته شد كفاره بدهد.
(مـسـالـه 2664) اگـر نـذر كـنـد كـه تـا وقـت مـعینی عملی را ترك كند, بعد از گذشتن آن وقـت مـی تـوانـد آن عـمـل را بـجـا آورد, و اگـر پـیش از گذشتن آن وقت از روی فراموشی یا نـاچـاری انـجام دهد, چیزی بر او واجب نیست , ولی باز هم لازم است كه تا آن وقت آن عمل رابجا نیاورد.
و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد,باید به مقداری كه در دو مساله پیش گفته شد كفاره بدهد.
(مـسـاله 2665) كسی كه نذر كرده عملی را ترك كند و وقتی برای آن معین نكرده است , اگر از روی فراموشی , یا ناچاری , یا ندانستن , آن عمل را انجام دهد كفاره براو واجب نیست .
ولی بعدا هر وقت از روی اختیار آن را بجا آورد, باید كفاره بدهد.
(مساله 2666) اگر نذر كند كه در هر هفته روز معینی مثلا روز جمعه را روزه بگیرد,چنانچه یكی از جمعه ها عید فطر یا قربان باشد, یا در روز جمعه عذر دیگری مانندحیض برای او پیدا شود, باید آن روز را روزه نگیرد, و باید قضای آن را بجا آورد.
(مـسـالـه 2667) اگر نذر كند كه مقدار معینی صدقه بدهد, چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد, احتیاط لازم این است كه كبار ورثه آن مقدار را از سهم خود از مال اوصدقه بدهند.
(مـساله 2668) اگر نذر كند كه به فقیر معینی صدقه بدهد, نمی تواند آن را به فقیردیگر بدهد و اگر آن فقیر بمیرد, بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.
(مـسـالـه 2669) اگر نذر كند كه به زیارت یكی از ائمه (ع ), مثلا به زیارت حضرت اباعبداللّه (ع ) مشرف شود, چنانچه به زیارت امام دیگر برود كافی نیست , و اگربواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت كند, چیزی بر او واجب نیست .
(مـساله 2670) كسی كه نذر كرده زیارت برود, و غسل زیارت و نماز آن را نذرنكرده , لازم نیست آنها را بجا آورد.
(مساله 2671) اگر برای حرم یكی از ائمه (ع ) یا امامزادگان چیزی نذر كند, باید آن را در تعمیر و روشنایی و فرش حرم و مانند اینها مصرف كند, یا به زوار و خدام آنان بدهد.
(مـساله 2672) اگر برای خود امام (ع ) چیزی نذر كند, چنانچه مصرف معینی راقصد كرده , باید بـه هـمان مصرف برساند, و اگر مصرف معینی را قصد نكرده باید به فقرا و زوار بدهد, یا مسجد و مـانند آن بسازد, و ثواب آن را هدیه آن امام نماید, وهمچنین است اگر چیزی را برای امامزاده ای نذر كند.
(مساله 2673) گوسفندی را كه برای صدقه , یا برای یكی از ائمه (ع ) نذر كرده اند,اگر پیش از آن كـه بـه مصرف نذر برسد شیر بدهد, و یا بچه بیاورد, مال كسی است كه آن را نذر كرده , ولی پشم گوسفند ومقداری كه چاق می شود, جز نذر است .
(مساله 2674) هرگاه نذر كند كه اگر مریض او خوب شود, یا مسافر او بیاید, عملی را انجام دهد, چنانچه معلوم شود كه پیش از نذر كردن مریض خوب شده , یا مسافرآمده است , عمل كردن به نذر لازم نیست .
(مساله 2675) اگر پدر یا مادر نذر كند كه دختر خود را به سید شوهر دهد, بعد ازآن كه دختر به تكلیف رسید, اختیار با خود اوست , ونذر آنان اعتبار ندارد.
(مـسـالـه 2676) هـرگاه با خدا عهد كند كه اگر به حاجت شرعی خود برسد كارخیری را انجام دهـد, بعد از آن كه حاجتش برآورده شد, باید آن كار را انجام دهد, ونیز اگر بدون آن كه حاجتی داشته باشد, عهد كند كه عمل خیری را انجام دهد, آن عمل بر او واجب می شود.
(مـسـاله 2677) در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود, و نیز كاری را كه عهدمی كند انجام دهد, باید یا عبادت باشد مثل نماز واجب و مستحب , یا كاری باشدكه انجام آن بهتر از تركش باشد ولی در صورتی كه مورد عهد شرعا مرجوح نباشدبنابر احتیاط لازم به عهد خود عمل نماید.
(مـساله 2678) اگر به عهد خود عمل نكند, باید كفاره بدهد یعنی : شصت فقیر راسیر كند, یا دو ماه روزه بگیرد, یا یك بنده آزاد كند.
(مساله 2650) در نذر باید صیغه خوانده شود, و لازم نیست آن را به عربی بخواند.
پس اگر بگوید: از بـرای خـدا بـر من , یا بر عهده من یا بر ذمه من است كه اگرمریض من خوب شود, ده تومان به فقیر بدهم , نذر او صحیح است .
(مـساله 2651) نذر كننده باید مكلف وعاقل باشد, و به اختیار خود نذر كند,بنابراین نذر كسی كه او را مجبور كرده اند, یا بواسطه عصبانی شدن بی اختیار نذركرده , صحیح نیست .
(مساله 2652) آدم سفیهی كه مال خود را در كارهای بیهوده مصرف می كند, اگرنذر كند مالش را به مصرفی برساند, صحیح نیست .
(مـسـاله 2653) نذر زن در موردی كه منافی با حق شوهر باشد بدون اذن او منعقدنمی شود بلكه بـنـابر احتیاط در امور مالی غیر از حج و زكات و احسان به پدر و مادرو صله رحم نیز با اذن شوهر نذر نماید.
(مـسـالـه 2654) اگـر زن با اجازه شوهر نذر كند, شوهرش نمی تواند نذر او را بهم بزند, یا او را از عمل كردن به نذر جلوگیری نماید.
(مساله 2655) اگر فرزند با اجازه پدر نذر كند, باید به آن نذر عمل نماید, بلكه اگربدون اجازه او هـم نـذر كند, عمل كردن به آن نذر واجب است .
ولی اگر پدر از كاری منع كرده باشد, و یا بعد از نذر از آن كار منع كند, آن نذر صحیح نیست .
(مـساله 2656) انسان كاری را می تواند نذر كند كه انجام آن برایش ممكن باشدبنابراین كسی كه نمی تواند پیاده كربلا برود, اگر نذر كند كه پیاده برود, نذر او صحیح نیست .
(مساله 2657) اگر نذر كند كه كار حرام یا مكروهی را انجام دهد, یا كار واجب یامستحبی را ترك كند, نذر او صحیح نیست .
(مـسـالـه 2658) اگر نذر كند كه كار مباحی را انجام دهد یا ترك نماید, چنانچه بجاآوردن آن و تركش از هر جهت مساوی باشد, نذر او صحیح نیست .
و اگر انجام آن ازجهتی بهتر باشد, و انسان بـه قـصـد همان جهت نذر كند, مثلا نذر كند غذایی رابخورد كه برای عبادت قوت بگیرد, نذر او صـحـیح است .
و نیز اگر ترك آن از جهتی بهتر باشد, و انسان برای همان جهت نذر كند كه آن را تـرك نـمـایـد, مـثـلا برای این كه دود مضر است نذر كند كه آن را استعمال نكند, نذر او صحیح می باشد.
(مساله 2659) اگر نذر كند نماز واجب خود را در جایی بخواند كه بخودی خودثواب نماز در آنجا زیاد نیست , مثلا نذر كند نماز را در اطاق بخواند, چنانچه نمازخواندن در آنجا از جهتی بهتر باشد مثلا بواسطه این كه در مكان خلوت , انسان حضور قلب پیدا می كند, نذر صحیح است .
(مساله 2660) اگر نذر كند عملی را انجام دهد, باید همانطور كه نذر كرده بجاآورد, پس اگر نذر كند كه روز اول ماه صدقه بدهد یا روزه بگیرد, چنانچه قبل از آن روز یا بعد از آن بجا آورد كفایت نمی كند.
و نیز اگر نذر كند كه وقتی مریض او خوب شد صدقه بدهد, چنانچه پیش از آن كه خوب شود صدقه را بدهد, كافی نیست .
(مساله 2661) اگر نذر كند روزه بگیرد ولی وقت و مقدار آن را معین نكند, چنانچه یك روز روزه بگیرد كافی است .
و اگر نذر كند نماز بخواند و مقدار و خصوصیات آن را معین نكند, اگر یك نماز دو ركـعـتی بخواند كفایت می كند.
و اگر نذر كند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معین نكند, اگـر چـیزی بدهد كه بگویند صدقه داده , به نذر عمل كرده است .
و اگر نذر كند كاری برای خدا بـجا آورد, در صورتی كه یك نمازبخواند یا یك روز روزه بگیرد, یا چیزی صدقه بدهد, نذر خود را انجام داده است .
(مـسـاله 2662) اگر نذر كند روز معینی را روزه بگیرد: باید همان روز را روزه بگیرد و اگرعمدا روزه نـگـیـرد بـاید گذشته از قضای آنروز كفاره هم بدهد و احوط در كفاره نذر درمساله 1681 گـفـتـه شـد ولـی در آن روز اخـتیارا می تواند مسافرت كند یا اگر مسافر است قصد اقامه نماید اگرچه موافق با احتیاط ترك سفر یا قصد اقامه است .
(مساله 2663) اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نكند, باید به مقداری كه در مساله پیش گفته شد كفاره بدهد.
(مـسـالـه 2664) اگـر نـذر كـنـد كـه تـا وقـت مـعینی عملی را ترك كند, بعد از گذشتن آن وقـت مـی تـوانـد آن عـمـل را بـجـا آورد, و اگـر پـیش از گذشتن آن وقت از روی فراموشی یا نـاچـاری انـجام دهد, چیزی بر او واجب نیست , ولی باز هم لازم است كه تا آن وقت آن عمل رابجا نیاورد.
و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد,باید به مقداری كه در دو مساله پیش گفته شد كفاره بدهد.
(مـسـاله 2665) كسی كه نذر كرده عملی را ترك كند و وقتی برای آن معین نكرده است , اگر از روی فراموشی , یا ناچاری , یا ندانستن , آن عمل را انجام دهد كفاره براو واجب نیست .
ولی بعدا هر وقت از روی اختیار آن را بجا آورد, باید كفاره بدهد.
(مساله 2666) اگر نذر كند كه در هر هفته روز معینی مثلا روز جمعه را روزه بگیرد,چنانچه یكی از جمعه ها عید فطر یا قربان باشد, یا در روز جمعه عذر دیگری مانندحیض برای او پیدا شود, باید آن روز را روزه نگیرد, و باید قضای آن را بجا آورد.
(مـسـالـه 2667) اگر نذر كند كه مقدار معینی صدقه بدهد, چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد, احتیاط لازم این است كه كبار ورثه آن مقدار را از سهم خود از مال اوصدقه بدهند.
(مـساله 2668) اگر نذر كند كه به فقیر معینی صدقه بدهد, نمی تواند آن را به فقیردیگر بدهد و اگر آن فقیر بمیرد, بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.
(مـسـالـه 2669) اگر نذر كند كه به زیارت یكی از ائمه (ع ), مثلا به زیارت حضرت اباعبداللّه (ع ) مشرف شود, چنانچه به زیارت امام دیگر برود كافی نیست , و اگربواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت كند, چیزی بر او واجب نیست .
(مـساله 2670) كسی كه نذر كرده زیارت برود, و غسل زیارت و نماز آن را نذرنكرده , لازم نیست آنها را بجا آورد.
(مساله 2671) اگر برای حرم یكی از ائمه (ع ) یا امامزادگان چیزی نذر كند, باید آن را در تعمیر و روشنایی و فرش حرم و مانند اینها مصرف كند, یا به زوار و خدام آنان بدهد.
(مـساله 2672) اگر برای خود امام (ع ) چیزی نذر كند, چنانچه مصرف معینی راقصد كرده , باید بـه هـمان مصرف برساند, و اگر مصرف معینی را قصد نكرده باید به فقرا و زوار بدهد, یا مسجد و مـانند آن بسازد, و ثواب آن را هدیه آن امام نماید, وهمچنین است اگر چیزی را برای امامزاده ای نذر كند.
(مساله 2673) گوسفندی را كه برای صدقه , یا برای یكی از ائمه (ع ) نذر كرده اند,اگر پیش از آن كـه بـه مصرف نذر برسد شیر بدهد, و یا بچه بیاورد, مال كسی است كه آن را نذر كرده , ولی پشم گوسفند ومقداری كه چاق می شود, جز نذر است .
(مساله 2674) هرگاه نذر كند كه اگر مریض او خوب شود, یا مسافر او بیاید, عملی را انجام دهد, چنانچه معلوم شود كه پیش از نذر كردن مریض خوب شده , یا مسافرآمده است , عمل كردن به نذر لازم نیست .
(مساله 2675) اگر پدر یا مادر نذر كند كه دختر خود را به سید شوهر دهد, بعد ازآن كه دختر به تكلیف رسید, اختیار با خود اوست , ونذر آنان اعتبار ندارد.
(مـسـالـه 2676) هـرگاه با خدا عهد كند كه اگر به حاجت شرعی خود برسد كارخیری را انجام دهـد, بعد از آن كه حاجتش برآورده شد, باید آن كار را انجام دهد, ونیز اگر بدون آن كه حاجتی داشته باشد, عهد كند كه عمل خیری را انجام دهد, آن عمل بر او واجب می شود.
(مـسـاله 2677) در عهد هم مثل نذر باید صیغه خوانده شود, و نیز كاری را كه عهدمی كند انجام دهد, باید یا عبادت باشد مثل نماز واجب و مستحب , یا كاری باشدكه انجام آن بهتر از تركش باشد ولی در صورتی كه مورد عهد شرعا مرجوح نباشدبنابر احتیاط لازم به عهد خود عمل نماید.
(مـساله 2678) اگر به عهد خود عمل نكند, باید كفاره بدهد یعنی : شصت فقیر راسیر كند, یا دو ماه روزه بگیرد, یا یك بنده آزاد كند.